อาการบาดเจ็บ ขณะออกกำลังกาย

การออกกำลังกาย เล่นกีฬา เป็นสิ่งที่ดี เราควรออกกำลังกายเป็นประจำ แต่ถ้าหากไม่ระวังก็จะทำให้บาดเจ็บได้ อาการบาดเจ็บก็จะจำเพาะไปในลักษณะของกีฬาที่เล่น หรือลักษณะการออกกำลังกายของเรา อย่างอาการบาดเจ็บที่พบบ่อยก็คือการบาดเจ็บจากการวิ่งและปั่นจักรยาน

สาเหตุของการบาดเจ็บ สามารถแบ่งได้เป็น 2 ปัจจัย คือ

1 ปัจจัยภายใน คือปัจจัยที่เกิดจากตัวเอง เช่น การอบอุ่นร่างกาย หรือการเตรียมความพร้อมไม่เพียงพอ ความเหนื่อยล้าสะสม หรือเทคนิควิธีการเล่นในกีฬาชนิดนั้นอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บ

2 ปัจจัยภายนอก เช่น สถานที่ไม่เหมาะสม อุปกรณ์ที่ใช้มีปัญหาหรือไม่เหมาะสม สภาพอากาศ ลักษณะการเล่นของคู่ต่อสู้หรือคู่เลานของเรา เสียงเร้าจากกองเชียร์เวลาแข่ง

สัญญาณอันตราย ควรหยุดทันที

• บาดเจ็บที่ศีรษะ หมดสติ หรือมีอาการทางระบบประสาท เช่น ชักเกร็ง อ่อนแรง หรือเสียการทรงตัว
• กระดูกหัก หรือข้อเคลื่อนหลุด
• บาดเจ็บบริเวณช่องอก หายใจลำบาก แน่นหน้าอกมาก
• เจ็บช่องท้อง มีอาการปวดท้องมาก อาเจียน หรือถ่ายเป็นเลือด
• บาดเจ็บที่ตา
• มีแผลลึก เลือดออกเยอะ
• มีอาการปวดมากแม้จะอยู่นิ่ง ๆ หรือหลังการพักการเคลื่อนไหวของบริเวณที่บาดเจ็บ

เมื่อมีอาการเหล่านี้ ควรไปโรงพยาบาลทันที แต่ถ้าหากมีอาการปวดบวมที่ไม่สามารถหายได้ด้วยการพักและปฐมพยาบาลภายใน 3 วัน ก็ควรไปพบแพทย์เช่นกัน

อาการบาดเจ็บที่มักจะพบบ่อย ๆ

ข้อเคล็ด ข้อแพลง

เกิดจากมีการเคลื่อนไหวของข้อมากเกินไป หรือข้อเกิดการหมุน พลิก บิด จนทำให้เนื้อเยื่อและเอ็นยึดข้อฉีก โดยมีอาการคือ ปวด บวม เจ็บ เคลื่อนไหวได้แต่ไม่ถนัด ควรปฐมพยาบาลเบื้องต้นโดยประคบด้วยความเย็นภายใน 24 ชั่วโมง พันด้วยผ้ายืด แล้วยกส่วนนั้นให้สูงเพื่อลดอาการบวม หากเป็นที่แขนและไหล่ ใช้ผ้าคล้องแขน หลังจากเกิดการบาดเจ็บ 72 ชั่วโมงให้ประคบด้วยความร้อน

ข้อเคลื่อน

เนื่องจากส่วนหัวหรือส่วนปลายของกระดูกเคลื่อนหรือหลุดออกจากที่เดิม อาจเกิดจากการถูกดึงหรือกระชากอย่างแรง หรือเกิดร่วมกับกระดูกหัก เมื่อพบการบาดเจ็บดังกล่าว ห้ามดึงข้อให้เข้าที่เอง ควรปฐมพยาบาลโดยให้ข้อพักนิ่ง ๆ จากนั้นประคบความเย็นทันที หรือภายใน 24 ชั่วโมง อาจใช้เฝือกชั่วคราว หรือพันผ้ายืด ยกส่วนนั้นให้สูงเพื่อลดบวม หลังจากเกิดการบาดเจ็บ 72 ชั่วโมง ให้ประคบด้วยความร้อน

ฟกช้ำ

เป็นอาการที่เกิดจากการกระแทก ทำให้มีเลือดออกในชั้นใต้ผิวหนังหรือกล้ามเนื้อ หรือลึกลงไปถึงชั้นเยื่อหุ้มกระดูก ระยะแรกเมื่อเลือดยังไม่ซึมออกมาก อาจไม่พบมีการเปลี่ยนสีของผิวหนังหรือบวมขึ้น การปฐมพยาบาลให้ใช้ของเย็นประคบบริเวณที่ถูกกระแทกอย่าเพิ่งถูนวด หลัง 24 ชั่วโมงแล้วจึงใช้ของร้อนและถูนวดเบาๆ ได้ เพื่อให้เลือดที่คั่งกระจายและดูดซึมกลับได้เร็ว

ตะคริว

เป็นการบาดเจ็บที่พบได้บ่อย เกิดจากการหดเกร็งของกล้ามเนื้อทั้งจากกล้ามเนื้อเองที่ไม่ได้เตรียมพร้อมก่อนการเล่นกีฬา ทำให้มีของเสียคั่งจากการทำงานของกล้ามเนื้อ และจากสาเหตุภายนอก เช่น สภาพดินฟ้าอากาศ ความหนาว ฝน ความชื้น มีผลให้กล้ามเนื้ออยู่ในสภาพไม่พร้อม การเตรียมพร้อมหรืออบอุ่นร่างกายก่อนเล่นกีฬาจะช่วยให้ไม่เกิดตะคริวได้ง่าย ทั้งนี้ การปฐมพยาบาลทำได้โดยใช้ของร้อนประคบหรือถูนวดเบา ๆ จะช่วยให้เลือดมาเลี้ยงมากขึ้น ทำให้กล้ามเนื้อคลายและมีกำลังยึดหด และใช้กำลังยึดกล้ามเนื้อตามทิศทางการทำงานของกล้ามเนื้อ เช่น หากเป็นตะคริวที่น่อง จะมีอาการหดเกร็ง และปลายเท้าเหยียด ให้ใช้กำลังค่อย ๆ เพิ่มกำลังดันปลายเท้าเข้าหาเข่า จะช่วยเหยียดกล้ามเนื้อน่องได้ และลดอาการเป็นตะคริว

กล้ามเนื้อฉีก

เกิดจากออกแรงเกินกำลัง ทำให้กล้ามเนื้อยึดตัวมากเกินไป อาการบาดเจ็บบริเวณที่มีการฉีกขาด ในระยะแรกอาจพบมีรอยบุ๋มลงไปเนื่องจากกล้ามเนื้อส่วนต้นและปลายของอันที่ขดหดตัวกลับ เมื่อถูกบริเวณนั้นจะเจ็บมาก และไม่สามารถใช้กล้ามเนื้อนั้นได้ การปฐมพยาบาลทำได้โดยพักการใช้กล้ามเนื้อ ใช้ของเย็นประคบภายใน 24 ชั่วโมงแรก เพื่อช่วยไม่ให้มีเลือดออกมากในกล้ามเนื้อ หากมีปลาสเตอร์ ให้ใช้ติดจากส่วนบนของกล้ามเนื้อมายังส่วนล่างหลาย ๆ ชิ้น แล้วพาดขวางอีกหลาย ๆ ชิ้น แล้วใช้ผ้ายึดรัดอีกชั้นหนึ่ง

อ่านบทความเพิ่มเติม

การออกกำลังกาย กับผู้สูงอายุ

ลดความอ้วนด้วย cardio หรือ body weight